NCS.ThS. Nguyễn Thị Anh Thơ

Phụ trách Bộ môn Pháp luật về Giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế, Trường Đại học Luật Hà Nội

ThS. Trần Phương Anh

Giảng viên Khoa Pháp luật thương mại quốc tế

Tóm tắt:

Trong một vài thập kỷ gần đây, Việt Nam đã và đang tích cực tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, tạo nền tảng pháp lý để phát triển một nền kinh tế năng động, và hội nhập. Một điều thú vị đó là, mặc dù các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới bao gồm các quy định và cam kết sâu hơn trong khuôn khổ Tổ chức thương mại thế giới (WTO), nhưng Việt Nam chưa từng tận dụng cơ chế giải quyết tranh chấp trong khuôn khổ các hiệp định này. Đặt trong bối cảnh tính tương đồng của các quy định và các cam kết của Việt Nam với tư cách là thành viên trong các điều ước thương mại quốc tế này, cũng như thực tiễn các tranh chấp trong WTO liên quan tới các giá trị phi thương mại rất phong phú và đa dạng, bài viết sẽ nghiên cứu về thực tiễn giải quyết tranh chấp tại WTO liên quan tới các vấn đề bảo vệ sức khoẻ con người, động thực vật trong những tranh chấp điển hình. Bài viết lập luận rằng các quy định trong WTO hay các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới vẫn sẽ có những khoảng trống giữa pháp luật điều chỉnh các vấn đề bảo vệ sức khoẻ con người, động thực vật và thực tiễn tranh chấp. Bởi vậy, trong quá trình giải quyết tranh chấp, mặc dù không có thẩm quyền xây dựng các nguyên tắc pháp luật, nhưng vai trò của cơ quan giải quyết tranh chấp cũng rất quan trọng trong việc tìm ra đường hướng bảo vệ các giá trị này khi giải thích các quy định pháp luật và các nguyên tắc chung của luật cũng như tập quán quốc tế.

Từ khoá: Giá trị phi thương mại, hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, giải quyết tranh chấp, tổ chức thương mại thế giới.