Bắt buộc chuyển giao quyền sử dụng sáng chế (BCGQSDSC) là sự cho phép sử dụng sáng chế từ phía cơ quan nhà nước có thẩm quyền mà không phụ thuộc vào ý chí của người nắm độc quyền sáng chế. Là một trong những trường hợp hạn chế quyền của chủ sở hữu sáng chế, BCGQSDSC được quy định trong pháp luật quốc tế và trong pháp luật nhiều quốc gia, bao gồm pháp luật Việt Nam. Trong nhiều hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, BBCGQSDSC được ghi nhận, mang lại nhiều cơ hội và thách thức cho các quốc gia đang phát triển, đặc biệt trong lĩnh vực bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Bài viết dưới đây sẽ tập trung phân tích một số nội dung sau; (i) Quy định của CPTPP và EVAFTA về BBCGQSDSC nhằm mục đích bảo vệ sức khỏe cộng đồng; (ii) Những tác động tích cực và tác động tiêu cực của BBCGQSDSC; (iii) Cơ hội và thách thức đối với Việt Nam và các quốc gia đang phát triển trong việc áp dụng BBCGQSDSC nhằm mục đích bảo vệ sức khỏe cộng đồng; (iv) Quy định của pháp luật Việt Nam về BBCGQSDSC vì mục đích bảo vệ sức khỏe cộng đồng. BBCGQSDSC vì các mục đích khác như BBCGQSDSC nhằm hạn chế sự lạm dụng độc quyền của chủ sở hữu sáng chế, BBCGQSDSC vì mục đích sử dụng sáng chế phụ thuộc… không nằm trong phạm vi nghiên cứu của bài viết này. Bài viết cũng chỉ giới hạn ở việc phân tích các quy định về BBCGQSDSC trong hai hiệp định thương mại tự do thế hệ mới là CPTPP và EVAFTA cũng như các quy định trong pháp luật quốc tế được hai hiệp định này dẫn chiếu tới và quy định của pháp luật Việt Nam.

Từ khóa: Bắt buộc chuyển giao quyền sử dụng sáng chế, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, CPTPP, EVAFTA, Hiệp định Trips, Tuyên bố Doha về Hiệp định TRIPS và Sức khỏe cộng đồng, Quyết định của Đại hội đồng WTO ngày 30/8/2003.